Projekty z etykietką pasywny przyciągają uwagę inwestorów, ponieważ już każdy wie że taki dom jest tani w użytkowaniu i ciepły. Jednak wiele projektów pomimo takiego określenia wcale nie są pasywne, ponieważ sprzedawca/projektant stosuje chwyt marketingowy aby przyciągnąć uwagę. Z artykułu dowiesz się o niektórych parametrach które sprzyjają energooszczędnym domom.
Łatwiej takim dom zaprojektować od podstaw w biurze projektowym ale będzie to koszt znaczny, ponieważ pracownie projektowe liczą sobie 100-200 zł/m2 domu. Jednak polecamy projektantów którzy specjalizują się właśnie w domach pasywnych a nie w projektowaniu wszystkiego. Taki projekt lepiej wpasuje się w specyfikę rodziny, parametry działki i okolicy oraz spełni wymagania NFOŚiGW jeśli chcemy pozyskać dotację.
Godnym polecenia jest biuro projektowe z Lublina które specjalizuje się domach pasywnych.
Lokalizacja na działce
Zaplanowanie budynku na działce to ważna sprawa z której nie zdają sobie sprawy inwestorzy. Nie chodzi o zachowanie wymagań formalno prawnych i zachowanie odpowiednich odległości ale zlokalizowanie budynku względem stron świata. Dobrze zaprojektowany energooszczędny dom powinien być na osi północ-południe, z głównymi przeszkleniami na stronie południowej. Wiadomo że promienia słońca padają od strony południowej i tylko okna zlokalizowane w tym kierunku w sezonie grzewczym mogą dać więcej zysków ciepła niż strat. Okna od strony północnej to same straty. Odwrotne zlokalizowanie całego obiektu powoduje że okna są jedynie źródłem strat. Dlatego w budynkach energooszczędnych unika się okien od strony północnej i umieszcza duże przeszklenia na południowej elewacji. Jednak jak we wszystkim należy zachować umiar i nie popadać w skrajności bo więcej wcale nie oznacza lepiej. Zbyt duże przeszklenie od strony południowej spowoduje że w lecie będzie dom przegrzany i będzie wymagał dodatkowej energii na schłodzenie co oczywiście mija się z celem. Natomiast od strony południowej w celu minimalizacji strat warto lokalizować pomieszczenia gospodarcze lub garaż, a jeśli jest możliwość to zagłębić go w ziemi. Co do tarasów to nie warto wykonywać ich na strony południowej ponieważ w lecie będzie na nich strasznie gorąco, lepszym rozwiązaniem jest ich lokalizacja od strony wschodniej lub zachodniej.
Należy wziąć również pod uwagę otoczenie np. drzewa liściaste od strony południowej są jedynie od wiosny do jesieni przesłoną, w okresie zimowym nie przeszkadzają, co innego iglaste które można nasadzać od strony zachodniej ponieważ od tej strony w Polsce są głównie wiatry.
Dużym wyzwaniem jest teren pagórkowaty ponieważ z jednej strony można go świetnie wykorzystać a z drugiej w niekorzystnych warunkach stanowi ogromną przeszkodę i odwraca całkowicie koncepcję domu pasywnego.
Rozplanowanie przyłączenia mediów też ma znaczenie ponieważ w przypadku gdy planujemy pompę ciepła z wymiennikiem gruntowym to nie wolno nad nim utwardzać terenu np. poprzez kostkę brukową. Natomiast można zlokalizować nad nim drenaż z przydomowej oczyszczalni ścieków.
Jeśli już wiemy jak umieścić budynek, to jaką wybrać jego konstrukcję?
Budynek energooszczędny lub pasywny musi być zwarty bez wykuszów i balkonów i jest to pierwsze co się rzuca w oczy w takich budynkach. Sumaryczna powierzchnia wszystkich przegród w stosunku do kubatury powinna być jak najmniejsza ponieważ to ogranicza straty ciepła. Jednak kubaturę liczymy tylko dla ogrzewanej części. Pomieszczenia nieogrzewane jak garaże, strychy są strefą buforową od zewnętrznych przegród.
Znaczenie oczywiście ma również ilość kondygnacji i rodzaju dachu. Jednak tutaj jesteśmy ograniczeni miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego który może te parametry narzucić z góry. Taki plan może z góry narzucać duże spadki dachu np. 40 % co skłania do poddaszy użytkowych. Korzystniejszy jest natomiast dom z poddaszem o pełnej wysokości i nieogrzewanym strychem. Korzystnie wypada dom z pełnym piętrem i nieogrzewanym strychem.
Najbardziej ekonomiczny dla energii ale i budowy dom będzie na planie kwadratu lub prostokąta z dwuspadowym a najlepiej jednospadowym dachem, bez dodatkowych elementów w postaci wykuszy i balkonów. Taki dom jest też tańszy w budowie i ociepleniu. Domy pasywne rzadko mają piwnicę, a pomieszczenia techniczne lokalizuje się na parterze.
Jak rozlokować pomieszczenia?
Lokalizacja pomieszczeń jest po części powiązana ze stronami świata ponieważ pomieszczenia techniczne powinno się umieszczać od strony północnej z małymi oknami a od strony południowej salony i część mieszkalną. Obowiązują zasady.
- pomieszczenia o podobnym przeznaczeniu umieszczamy obok siebie lub nad sobą
- szeregujemy pomieszczenia aby przepływ powietrza był od najcieplejszego do najchłodniejszego
Takie rozplanowanie pozwala ograniczać straty ciepła i komfort mieszkania a dodatkowo ułatwia projektowanie instalacji sanitarnych.